Thịt trâu một nắng SƠN LA

Đến với Phù Yên, một huyện nằm ở phía Đông tỉnh Sơn La, giáp với địa bàn huyện Thanh Sơn (Phú Thọ), du khách không chỉ bị hút hồn bởi cảnh sắc núi rừng điệp trùng, nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc của bà con các dân tộc nơi đây, mà còn có một món ẩm thực ngon nức tiếng của xứ này, đó là thịt trâu một nắng nướng than hoa.

Thịt trâu một nắng tươi ngon

Tại Phù Yên, cũng như nhiều huyện, thị xã khác của tỉnh Sơn La, món thịt trâu gác bếp vốn được coi là “đặc sản” và luôn được bà con các dân tộc bỏ ra thết đãi khách quý, nhất là khách thân thuộc ở xa tới. Công nhận một điều, món thịt trâu gác bếp ăn là lạ, ngon miệng, nhưng “nhược điểm” của loại thịt làm khô tự nhiên này là hơi cứng, dai, với người răng yếu khi ăn hơi vất vả. Tạo ra món ăn mềm mại hơn cũng từ thịt trâu, Phù Yên là một trong những nơi “khởi nguồn” ra món thịt trâu một nắng trứ danh.

Thịt trâu dùng để làm món này là loại thịt nạc thăn của trâu chăn thả tự nhiên, thớ thịt săn chắc. Sau khi đã lọc gân mỡ, thịt được xắt miếng mỏng to bản. Miếng thịt càng to bản càng tốt, bởi khi qua các công đoạn chế biến thịt sẽ co lại. Miếng thịt nhỏ sẽ không có sự bắt mắt. Khi pha từng miếng thịt xong, người ta dùng khăn mặt bông, hoặc vải trắng sạch thấm qua các miếng thịt cho khô ráo hết nước. Thịt sau đó được ướp gia vị-công đoạn cực kỳ quan trọng, quyết định tới độ ngon của món thịt khi thưởng thức. Gia vị dùng để ướp món thịt trâu bao gồm: Tỏi, ớt, gừng tươi giã nhuyễn, đường kính, hoa hồi, muối, mắm ngon, và đặc biệt là mắc khén-một loại tiêu rừng cay nồng, thơm phức. Cung cách ướp và nêm nếm gia vị sao cho thật khéo, đủ độ, không quá nhạt, không quá mặn, vì nếu như nêm không đủ gia vị, nhất là mắm, muối thì món thịt sẽ nhạt, giảm vị ngon ngọt đậm đà; còn lỡ tay bỏ quá muối, mắm thì món thịt sẽ mặn, mất ngon. Chính vì vậy, ở Phù Yên, việc ướp thịt trâu thường do những người có kinh nghiệm đảm nhận.

Thịt ướp trong khoảng 30 phút đã đủ độ thấm gia vị, lúc này người ta mang ra đặt từng miếng lên phên tre phơi nắng một ngày, lật đi lật lại để miếng thịt se khô đều hai mặt. Nắng càng to, nhiệt độ ngoài trời càng cao thì miếng thịt trâu càng se khô, khi chế biến sẽ càng ngon, ăn ngọt đến kẽ chân răng.

Thịt trâu khô một nắng được nướng trên than hoa đỏ rực. Khi những miếng thịt thơm lừng vàng rộm, mỡ chảy lèo xèo vui tai là chín. Khách phương xa cùng gia chủ thưởng thức khi thịt còn nóng hổi, trong không khí ấm cúng gia đình, bạn hữu bên chum rượu cần thì chẳng gì có thể thú vị hơn.